Artykuł ma charakter przeglądowy Prezentuje efekty klasycznej analizy piśmiennictwa poświęconego szeroko pojętej problematyce zmian prognozowanych w edukacji geograficznej Badaniami objęto publikacje zamieszczone w czasopismach specjalistycznych i monografie tematyczne, które ukazały się w Polsce oraz na świecie w latach 2000–2022. Celem studiów literatury było ustalenie kierunków oraz zakresów zmian, które nastąpią w najbliższej przyszłości w szkolnym kształceniu geograficznym.
In the literature, analysing job adverts is considered to be a credible method for collecting data about the real demand for employees with higher education. Studies on the demand for teachers based on this data source have been conducted in many countries, but never in Poland. On this basis, the research objective was to identify regional and temporal changes in the demand for geography teachers. As part of the study we tracked all job adverts addressed to geography teachers which were published online over a period of nearly two years. It turned out there were 3,438 such job vacancies in Poland, which included part-time and full-time positions.
Staff shortages in education sector are an important topic in international research in the field of education services and regional development. Even though this issue has gained importance also in Poland, it has not been explored by academics. Therefore, the objective of the paper is to de–
scribe the processes responsible for teacher shortages and outline actions that would mitigate the risk of unfilled vacancies in education sector which is an important role of regional policy. The literature review has demonstrated that the teacher recruitment process has become considerably longer and
often fails. This situation applies to many countries, a variety of education institutions and multiple subject domains. Processes that clearly intensify staff shortages include the leakage of teachers who permanently leave the profession.
Niedobory kadrowe w szkolnictwie są w literaturze światowej ważnym przedmiotem badań nad usługami edukacyjnymi i rozwojem regionalnym. Problem ten, choć staje się ważki także w Polsce, dotąd nie był naukowo zgłębiany. Dlatego celem artykułu jest scharakteryzowanie procesów skutkujących niedoborami nauczycieli oraz działań sprzyjających obniżeniu ryzyka utraty płynności kadr w systemie edukacji jako ważnego zadania dla polityki regionalnej.
Celem opracowania było przedstawienie rodzajów, metod, narzędzi i modelu ewaluacji zajęć terenowych wraz z ich egzemplifikacją. Skonfrontowano założenia teoretyczne ewaluacji nieperspektywicznej z praktyką oceniania efektów kształcenia w trakcie zajęć terenowych. Szczególnie skupiono się na sprawdzeniu efektywności sposobów oceniania dostosowanych do realizacji celów kształcenia wynikających z podstawy programowej przy wykorzystaniu różnorodnych metod i środków dydaktycznych.
The purpose of the paper is to examine and compare the visions of social and economic development in the area around the newly constructed Mucharz dam reservoir on the Skawa River in southern Poland as represented by both the local community and local authorities. A text mining approach was used to analyse both the information collected through interviews with local residents and documents detailing the development plans for the land surrounding the dam drafted by the local authorities.
W pracy poruszono trzy kluczowe obszary tematyczne. W pierwszym rozdziale zostały zaprezentowane teoretyczne, taksonomiczne oraz praktyczne ujęcia ewaluacji. Scharakteryzowano jej funkcje i modele, rodzaje oceniania oraz przedstawiono rozważania dotyczące dobrych i złych praktyk ewaluacyjnych w geograficznej rzeczywistości szkolnej (i akademickiej). Rozdział drugi skupia się na pomiarze dydaktycznym – jego rodzajach, procedurze konstrukcji testów (w tym rodzajach zadań testowych) oraz sposobach wykorzystania wyników testów zarówno do tradycyjnie przypisanej tej formie kontroli – oceny sumującej, jak i do oceniania kształtującego i orientującego. Trzeci rozdział ukazuje teoretyczne i praktyczne koncepcje oceniania geograficznych umiejętności.
One of the important roles of HE institutions is to train graduates who will smoothly enter the labour market. The literature review demonstrates that one effective method to facilitate this transition is to ensure students acquire professional experience. The aim was to establish the scale and characteristics of employers’ demand for work experience expressed in job adverts. The data sample consisted of 17 397 adverts posted over a period of 18 months and addressed to geography, earth and environmental sciences specialists across six European countries.
Competences are the most important career capital a university graduate can have. The objective of the paper is to determine which competences acquired at tourism degree programmes affect students’ self-assessment regarding their own competitive advantage on the labour market. The data was collected during a nationwide diagnostic survey (N = 476) carried out at ten Polish universities among students finishing their tourism degree courses.
 |
| Podchorążych 2 |
| Kraków |
| Małopolskie |
| 30-084 |
| Polska |
| danuta.pirog@up.krakow.pl | |
| +48 12 662 62 51 | |
| (+48) 12 662 62 43 | |
 |
Lokalizacja na mapie: http://miip.geomalopolska.pl/imap/?locale=pl&gui=new&sessionID=5387 |
Economic, social and cultural changes generate new challenges on the labour market for teachers in every country. Poland has recently witnessed significant changes in factors that were identified in literature as crucial to the situation of teachers on the labour market, such as systemic reforms, demographic trends, the overall situation on the labour market and occupational prestige. The scale and impact of some of these factors can be precisely measured and statistically accounted for, yet there are others that remain somehow hidden.
Feminizacja zawodu nauczycielskiego jest procesem postępującym na całym świecie. Przybiera on różne tempo i charakter, ujawniając tym samym swoiste oblicza, pozwalające na wydzielenie w nim konkretnych etapów. Artykuł zawiera propozycję rozpatrywania feminizacji jako procesu fazowego. Bazuje ona na wartościach bezwzględnych liczby nauczycieli obu płci i wartościach względnych, tj. odsetkach kobiet i mężczyzn w populacji nauczycielskiej oraz na relacjach między nimi, zachodzących w ujęciach dynamicznych.
Obserwacja bezpośrednia i pośrednia to fundament kształcenia geograficznego oraz konstruowania wiedzy. Od niej zaczyna się kształtowanie pojęć i terminów, ona jest źródłem do formułowania prawidłowości i podstawą klasyfikacji. W edukacji przyrodniczej oraz geograficznej obserwacja jest niezmiennie pierwszorzędnie ważna.
Realizacja założeń IBSE w edukacji geograficznej oraz przyrodniczej możliwa jest z zastosowaniem każdej aktywizującej, waloryzacyjnej, praktycznej czy polisensorycznej metody kształcenia, o ile zachowana zostanie strategia częściowo kierowanej lub otwartej (pełnej) strategii konstruowania wiedzy geograficznej.
The research focuses on the perception of the Mucharz reservoir in relation to costs and benefits for two types of communities. The primary aim of the paper is to compare the social impact of dam projects among both resettled and non-resettled local communities.
Po fazie wzbudzania u uczniów dociekliwości na lekcjach geografii i przyrody z zastosowaniem różnych technik zmierzających do wypracowania u nich nawyku stawiania pytań, konieczne jest należyte wykorzystanie i utrwalanie tej postawy w procesie kształcenia
Dociekanie w języku polskim oznacza badanie, czyli wnikliwe, pogłębione poznanie istoty jakiegoś zjawiska lub rzeczy. Koncepcja nauczania przez dociekanie IBSE (ang.: Inquiry-Based Science Education) w edukacji geograficznej i przyrodniczej ściśle wiąże się z takim właśnie, analitycznym i badawczym podejściem ucznia oraz nauczyciela do fragmentów rzeczywistości, które poznaje na lekcji geografii lub przyrody.
This study presents an assessment of factors that influence how people who live in the vicinity of dams view such projects. The usefulness of the principal component analysis (PCA) method for identifying variables that determine individuals’ opinion about large dam projects was reviewed. The study focuses on people affected by the construction of the Mucharski Reservoir in the Polish Carpathians. The construction took over 30 years and took place at a time when Poland transitioned from a planned economy to a free market one.
Analiza popytu na absolwentów studiów z dziedziny nauk o Ziemi w Polsce i wybranych krajach
(2018/29/B/HS4/00847)
Analysis of demand for Earth science graduates in Poland and other selected countries
kierownik projektu: dr hab. Danuta Piróg, prof. UP
przyznane środki: 398 224 zł
okres realizacji: 36 miesięcy
Tytuł projektu: Analiza popytu na absolwentów studiów z dziedziny nauk o Ziemi w Polsce i wybranych krajach
Obszar badawczy: HS – Nauki Humanistyczne, Społeczne i o Sztuce
Numer panelu dyscyplin: HS4 – Jednostka, instytucje, rynki
Przemiany społeczne i gospodarczo-polityczne, które charakteryzują się bardzo dużą dynamiką w ostatnich latach, ukształtowały współczesny obraz polskiego społeczeństwa oraz w znaczący sposób wpłynęły na uczelnie wyższe. Geografia akademicka musiała ewoluować po to aby realizować założenia procesu bolońskiego, reform szkolnictwa oraz pozostać wybieranym przez młodzież kierunkiem kształcenia.
Przemiany ekonomiczne i społeczno-kulturowe generują na rynku pracy nowe wyzwania dla przedstawicieli wielu profesji, w tym dla nauczycieli. Poziom rozwoju gospodarczego, postęp technologiczny, stopa bezrobocia, sytuacja demograficzna czy modele życia społecznego odpowiadają za sposób myślenia człowieka o pracy, kreują warunki, w których przychodzi mu realizować swoje aspiracje zawodowe, co w dłuższej perspektywie czasowej ujawnia się w typach kariery.
One of the key goals of academic education in geography has been comprehensive training of future geography teachers. Schools are, in descriptions of a geography graduate’s profile, one of primary possible employment areas. The socio-economic and political situation has undergone dramatic changes in the last fifty years which has affected the professional destinations of graduates of many university programmes, including a share of geographers who find employment in the educational sector.
The literature review indicates that one of the most under-researched areas in higher education are factors that determine the decision-making process of young people regarding going to university. There is a number of recognised theories that describe this complex process, in particular the theory of rational choice, expectancy-value theory, motivation theory and self-determination theory.
An analysis of both theoretical and empirical literature suggests that career counselling should begin in childhood and that it should be an ongoing process based on a narrative approach. The basis of this paradigm is an insightful reflection over one’s life history, which requires tapping into the capacities of autobiographical memory.
The present study focuses on the Balason river running through the Himalayan piedmont zone (near Siliguri, India). The objective of the study is an assessment of the environmental effects of river bed material extraction by humans and the dependence of indigenous people on the river and its ecosystem services.
We researched local residents’ perceptions of a dam and reservoir construction project in the Teesta River catchment basin (Darjeeling Himalayas) within 1.5 years of its completion, using a questionnaire survey.
Artykuł prezentuje efekty przeglądu publikacji z zakresu turystyki i rekreacji, które ukazały się w Polsce w latach 2000–2017 i były poświęcone szeroko pojętej problematyce rynku pracy w gospodarce turystycznej.
The article presents results of research (N = 2173) on the reasons for choosing geography degree programmes as declared by geography students. The objective of the analysis was to examine the significance of specific motivations and to attempt to clarify the changes behind these motivations in the context of social and political transformations in Poland in the last twenty years.
International Research Project under the patronage of the Herodot organisation: TP1 Citizenship, Culture, Place and Identity; coordinators – Dr. Margaret Keane, Dr. Maria Villanueva; investigators – Danuta Piróg and 14 researchers from selected European countries 2300402-CP-1-2006-1-UKERASMUS-TN
• Research grant financed by Education Development Centre (Ośrodek Rozwoju Edukacji) with EU co-financing under the ESF programme; programme name: Operational Programme: „Human Capital”, Priority 3 High quality of the education system: “Get to know your professional competences”
Celem autorki artykułu jest przedstawianie wyników badań literaturowych, dotyczących teorii wyborów edukacyjnych, stanowiących postawy do zrozumienia mechanizmów procesu podejmowania decyzji tak o podjęciu studiów wyższych w ogóle jak i wyboru ich charakterystyk (uczelnia, kierunek).
Absolwenci są jednym z podstawowych podmiotów mogących dokonać oceny przydatności studiów w przejściu z etapu edukacji akademickiej do etapu zatrudnienia oraz sugerować konieczne zmiany w szeroko pojętej koncepcji kształcenia, które optymalizowałyby pozycję geografów na rynku pracy w przyszłości. Celem opracowania jest analiza percepcji studiów na kierunku geografia z perspektywy pracujących i poszukujących zatrudnienia absolwentów; zaproponowanie i poddanie krytycznej ocenie zastosowania metody pól semantycznych dointerpretacji wyników w badaniach jakościowych z zakresu geografii społecznej.
The specificity of the teaching profession requires not only thorough preparation to it in the course of study but also continuous training and improvement after its completion, during work.
Przechodzenie absolwentów poszczególnych szczebli kształcenia na rynek pracy przebiega w różnym tempie i charakteryzuje się szerokim wachlarzem strategii przyjmowanych przez młodych ludzi w trakcie tych działań. Studia literatury dowodzą, że największe zróżnicowanie tranzycji prezentują osoby kończące edukację wyższą. Dzieje się tak przede wszystkim dlatego, że z jednej strony w większości krajów rozwiniętych narastały trudności tej populacji w pozyskaniu satysfakcjonującego ją zatrudnienia, a z drugiej zasób wiedzy o świecie i poszerzone horyzonty pozwalają jej na kreowanie nowych alternatyw dla klasycznego, linearnego wejścia w dorosłość.-
The book focuses on three important global issues: climate change, peak oil, and the limits of growth. It’s worth asking why David Hicks decides to discuss these topics when each of them has been carefully considered among scientists for many years. In answering this question, we need to admit that, firstly, these problems are still not totally recognized, and are often not treated with great seriousness.
The world community of the first two decades of the twenty-first century represents a complicated system. Its functioning is greatly affected by information. The world is interconnected by information. People, including children, are overwhelmed, or even more attacked, with huge amounts of information and signals.
Przedsiębiorczość indywidualna jest jednym z ważniejszych czynników rozwoju społeczno-gospodarczego regionów w różnej skali układów przestrzennych oraz istotnym sposobem uelastyczniania rynku pracy. Studia specjalistycznej literatury jednoznacznie wskazują na istnienie wielu determinant wpływających na skłonność jednostki do samozatrudnienia.
The objective of the article is to empirically verify the impact of assessing one’s own competences on the transition of recent university geography graduates from education to employment. The article also looks at the role of competences in predicting graduates’ situation on the job market.
The concurrent processes of globalisation, computerisation, and integration shape and constantly modify developmental factors and generate multidirectional social changes. Among social life fields, one of them has been particularly sensitive to the impact of those processes and has remained in clear feedback relationship with them is education, including university-level education. This article aims to present some reflections on the key processes which influence the environment of higher education institutions’ activity and on what their impact specifically is.
Rynek pracy wraz z mechanizmami jego funkcjonowania był i nadal jest ważnym elementem badań dotyczących przemian strukturalnych układów przestrzennych. Skala, dynamika i znaczenie zmian zachodzących na rynkach lokalnych i regionalnych oraz na globalnym rynku pracy jest ogromna.
W ostatnich latach obserwuje się znaczące zmiany w koncepcji kształcenia kandydatów do zawodu nauczyciela geografii. Obejmują one przemiany organizacyjne i programowe. W obrębie tych drugich można dostrzec wyróżnienie wiedzy oraz umiejętności z zakresu technologii komunikacyjno-informacyjnych jako obligatoryjnego efektu kształcenia.
Artykuł: Do geography degree programmes facilitate a smooth transition to the job market? Reflections of working and job-seeking graduates in Poland opublikowany w Journal of Geography in Higher Education został wyróżniony jako jedna z najlepszych publikacji w tym czasopiśmie.
Międzynarodowe uwarunkowania rozwoju przemysłu i usług
Przedsiębiorczość jako czynnik rozwoju układów lokalnych
Dylematy współczesnego rynku pracy
Nowe problemy i metody badań procesu kształcenia geograficznego
Transition, i.e. the education-to-work shift, is considered one of the most important processes in human life. The characteristics of transition hinge on, first of all, the labour market situation, the economic climate in the region, the educational services market and the aspirations of society.
The objective of this article was to highlight plans versus actual actions of university graduates in Poland aimed at finding employment. The paper also empirically verifies the impact of chosen job-seeking strategies on the success or failure of their transition to employment.